ترکیبات شیمیایی معجزه گر در صنایع

ترکیبات شیمیایی با توجه به خواص گوناگونی که دارند در فرآیند های صنعتی مختلفی استفاده می شوند. سولفات آمونیوم، کربنات پتاسیم و انیدرید مالئیک از ترکیباتی هستند که در این مطلب به بررسی خواص، کاربرد و ویژگی های آن ها می پردازیم.

سولفات آمونیوم

سولفات آمونیوم که با فرمول شیمیایی (NH4)2SO4 شناخته می شود، نمکی معدنی با کارایی متنوع است. کاربرد این ماده شیمیایی در صنایع کشاورزی و صنعتی بسیار دیده می شود. مهم ترین کاربرد سولفات آمونیوم تهیه کود های شیمیایی است. کود سولفات آمونیوم از ۲۱درصد نیتروژن به شکل یون آمونیوم Ammonium و ۲۴ درصد سولفور به شکل سولفات تشکیل شده است. اصلاح و کاهش pH خاک های قلیایی و تامین ازت و گوگرد مورد نیاز جهت رشد و نمو گیاهان و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی از مزایا سولفات آمونیوم به شمار می آید. برای خرید سولفات امونیوم می توان به مراکز فروش حضوری مواد شیمیایی در بازار یا سایت های معتبر فعال در این زمینه مراجعه نمود.

خواص

این ترکیب معدنی نقطه ذوبی برابر با 250 درجه سانتی گراد دارد. تجزیه این ماده می تواند به تولید گاز های سمی مانند اکسید سولفور، اکسید نیتروژن و آمونیاک منجر شود.

سولفات آمونیوم قابل حل در آب بوده و می تواند به رسوب پروتئین ها منجر شود. درواقع ثابت دی الکتریک بالای آب موجب می شود تا یون های تفکیک شده آمونیوم (کاتیون) و سولفات (آنیون) در پوسته های هیدراتاسیون مولکول های آب حل شوند.

کاربرد سولفات آمونیوم

• تولید کود
• صنعت آب و فاضلاب
• صنایع چرم و دباغی
• صنعت دامداری و طیور
• صنایع نساجی

کود سولفات آمونیوم

سولفات آمونیم به عنوان کود در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. ٢١ درصد از این کود را ازت و ٢۴ درصد آن را گوگرد تشکیل می دهد. این کود برای شرایط خاک های ایران یکی از بهترین کودها است. در خاک های قلیایی و با pH بالا می توان از این کود استفاده کرده و تا حدودی pH خاک را کاهش داد.

کود سولفات آمونیم منبع بسیار مناسبی برای تامین ازت و گوگرد به خصوص برای درختان میوه است. به دلیل خواص منحصربه‌فرد کود آمونیوم سولفات، یون های حاصل از آن به صورت تبـادلی به ذرات رس متصل شده و بنابراین نسبت به سایر کودهای ازته در خاک، کمتر شسته می ‌شوند. استفاده از این ترکیب همچنین نسبت به سایر کود های شیمیایی اثرات نامطلوب کمتری بر محیط زیست خواهد داشت.

مزایا کود سولفات آمونیوم

از مزایا سولفات آمونیوم نسبت به کود اوره افزایش تولید است. به طوری که مصرف این کود می تواند تا ۸۰۰ کیلوگرم در هر هکتار محصول برنج را افزایش دهد.

هدر رفت ازت کمتری در مزارع دارد و بنابراین به صرفه است. از طرفی ازت موجود در این کود با کمترین میزان مصرف انرژی به‌وسیله گیاه جذب خواهد شد.

گوگرد این کود به بهبود کیفیت و افزایش برداشت محصول می انجامد.

تنظیم pH خاک و جذب بهتر سایر ریزمغذی‌های خاک مانند آهن، روی، مس و منگنز از دیگر مزایا کاربرد این کود است.

برخی از محصولات مثل مرکبات، انگور و پسته حساس به اوره هستند. در این موارد می‌توان از کود سولفات آمونیوم استفاده نمود. کاربرد این کود به رفع زردی برگ های پیر و جوان کمک می کند.

کربنات پتاسیم

کربنات پتاسیم نمکی محلول در آب است که در حلال های آلی مانند اتانول و اتر و استون قابل حل نیست. این ماده فشار بخار پایینی داشته و  نقطه ذوب آن را هم نمی توان تعیین نمود. از خواص کربنات پتاسیم این است که در دمای بالا تجزیه شده و قادر به جذب رطوبت هوا است.

خواص این ماده منجر شده است که ظاهری خیس داشته باشد. حل شدن کربنات پتاسیم در آب فرایندی گرمازا بوده و در آب یون های پتاسیم و کربنات آزاد می کند. در نهایت این انحلال منجر به تشکیل یک محلول قلیایی خواهد شد. این ترکیب با محیط زیست سازگاری بوده و وجود یون های کربنات آن موجب افزایش pH خواهند شد. توصیه می شود پس از استفاده از محلول حاوی کربنات پتاسیم، pH را تعدیل کرده و سپس محلول را وارد محیط زیست نمایید.

قیمت کربنات پتاسیم به گرید تولید شده وابسته است. معمولا گرید های خوراکی از گرید های صنعتی قیمت های بالاتری دارند. نرخ ارز، شرکت تولید کننده و درجه خلوص محصول از عوامل تاثیر گذار بر قیمت فروش کربنات پتاسیم هستند.

کاربرد کربنات پتاسیم

• صنایع غذایی
• شیشه سازی
• نساجی
• کشاورزی
• آب و فاضلاب

کربنات پتاسیم خوراکی

ترکیبات حاوی پتاسیم برای بدن فواید مختلفی دارند. این ترکیبات موجب افزایش تراکم استخوان، بهبود سلامت قلب و عروق می‌شوند. از کاربرد پتاسیم کربنات خوراکی برای تنظیم اسیدیته مواد غذایی استفاده می شود. همچنین از این ماده در تولید انواع نوشابه، شکلات، شیرینی و… به عنوان افزودنی استفاده می شود. بسیاری از مکمل های غذایی نیز در فرمولاسیون خود شامل این ترکیب هستند. در تولید آب ‌معدنی نیز برای طعم دهندگی از پتاسیم کربنات خوراکی استفاده می ‌شود.

بی کربنات پتاسیم پودری نیز ماده ای تاثیر گذار در از بین بردن و همین‌طور ممانعت از کپک‌زدگی و ایجاد قارچ در سیب است.

کاربرد کربنات پتاسیم در آتش ‌نشانی

اهمیت استفاده از کربنات پتاسیم به‌ ویژه در خاموش کردن شعله‌هایی با حرارت بالا بسیار دیده می‌شود. این ماده در خاموش کردن و همین‌طور پیشگیری از گسترش آتش مفید بوده و در هر دو حالت خشک و آبدار مورد استفاده قرار می گیرد. در فرونشانی آتش ‌های نفتی و گازی استفاده از کربنات پتاسیم بسیار حائز اهمیت است.

بی ‌کربنات پتاسیم ترکیبی شیمیایی است که برای فرونشانی آتش در شیمی خشک مورد استفاده قرار می گیرد. درواقع تنها عامل خاموش‌ کننده در روش شیمی خشک استفاده از این ترکیب بی نظیر است. استفاده بی ‌کربنات پتاسیم در آتش نشانی برای خاموش کردن آتش‌سوزی‌ های ناشی از سقوط هواپیما در فرودگاه‌ها در سطح بین‌المللی مورد تایید قرار گرفته است.

بی کربنات پتاسیم در مهار آتش نسبت به سدیم بی کربنات اثری دو برابری دارد. کربنات پتاسیم جایگزین مناسبی برای کلرید کلسیم و سولفات منیزیم در آزمایشگاه بوده، اما نمی توان آن را برای خشک ‌کردن ترکیبات اسیدی استفاده نمود.

انیدرید مالئیک چیست

انیدرید مالئیک ماده‌ای کریستالی و سفید رنگ با بویی تند و فاقد آب است. کاربرد انیدرید مالئیک در تولید پوشش های صنعتی و رزین ها بسیار دیده می شود. دمای ذوب این ماده 52.8 و جرم مولی آن 98.06 گرم بر مول است. این ماده در دمای 890 درجه فارنهایت احتراق خود به خودی دارد. ساخت رنگ و پلاستیک و مواد شیمیایی از دیگر موارد کاربرد انیدرید مالئیک هستند.

انیدرید مالئیک با فرمول C4H2O3 شناخته شده و دانسیته ای برابر با 1.48 گرم بر سانتی متر مکعب دارد.

کاربرد انیدرید مالئیک

در حدود 50 درصد از تولید این ماده در صنایع پوششی و رزین به کار می رود. البته انیدرید مالئیک کاربرد های صنعتی دیگری هم دارد. در ادامه به برخی از آن ها اشاره شده است.

• تولید رزین های پلی استری غیر اشباع
• صنایع خودرو سازی
• تولید الیاف شیشه ای جهت تهیه پلاستیک‌های تقویت شده
• تولید حشره کش های سازگار با محیط زیست
• پلاستیک های مقاوم
• صنایع نفت و گاز
• صنعت کاغذ سازی
• صنایع غذایی
• صنعت داروسازی
• صنایع تولید شوینده ها

خطرات انیدرید مالئیک

به‌ طورکلی مصرف محدود و کنترل شده انیدرید مالئیک برای محیط زیست و انسان ها خطرات جدی به همراه ندارد. بنابراین از این ماده به میزان زیادی در صنایع استفاده می شود. باید توجه شود که استفاده طولانی مدت و نادرست از این ماده می تواند منجر به بروز مشکلاتی گردد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره شده است.

• قرار گرفتن برخی از افراد در معرض این ترکیب می تواند به تحریک دستگاه تنفس، چشم، مخاط و همین طور پوست منجر شود.
• قرار گرفتن این ماده در معرض آب موجب تجزیه آن گشته و در مقادیر زیاد می تواند منجر به مسمومیت گردد.
• محلول این ماده بر پوست می‌تواند منجر به خورندگی سطح پوست گردد.

پایان رپورتاژ آگهی/.